ਸਾਉਣ ਦਾ ਮਹੀਨਾ ਅਤੇ ਤੀਆਂ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ

ਸਾਉਣ ਦਾ ਮਹੀਨਾ ਪੰਜਾਬੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਵਿੱਚ ਖ਼ਾਸ ਮਾਣਤਾ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਮਹੀਨਾ ਹਰੇਕ ਪੰਜਾਬੀ ਦੇ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਅਤੇ ਰੌਣਕ ਭਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਸਾਉਣ ਦੀਆਂ ਬੂੰਦਾਂ ਜਿਵੇਂ ਜ਼ਮੀਨ ਨੂੰ ਠੰਢਕ ਪਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਓਵੇਂ ਹੀ ਤੀਆਂ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਹਰ ਔਰਤ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਸਹੇਲੀ, ਭੈਣ, ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਮਿਲਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
ਤੀਆਂ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ਤੇ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਸਮਰਪਿਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਔਰਤਾਂ ਆਪਣੇ ਪੇਕੇ ਜਾਂ ਸਹੇਲੀਆਂ ਦੇ ਘਰ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਆਪਸੀ ਮਿਲਣ ਨਾਲ ਮੌਜ ਮਸਤੀਆਂ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਗਿੱਧਾ, ਭੰਗੜਾ, ਅਤੇ ਥਾਪੜੀਆਂ ਇਸ ਤਿਉਹਾਰ ਦੀ ਰੌਣਕ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਔਰਤਾਂ ਰੰਗ-ਬਿਰੰਗੇ ਕੱਪੜੇ ਪਾ ਕੇ, ਸਜ ਧਜ ਕੇ, ਮੇਹਿੰਦੀ ਲਾ ਕੇ, ਇਸ ਦਿਨ ਨੂੰ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਨਾਲ ਮਨਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ।
ਤੀਆਂ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਸਾਡੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦੀ ਰੰਗੀਨਤਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੀ ਜੜਾਂ ਨਾਲ ਜੋੜਦਾ ਹੈ। ਸਾਉਣ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ ਖ਼ਾਸ ਅਹਿਮੀਅਤ ਰੱਖਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਸਮਾਂ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਹਰਿਆਵਲੀ ਦਾ ਅਤੇ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੀ ਨਵੀਂ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਿਉਹਾਰ ਨੂੰ ਮਨ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਸਮਰਪਿਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਔਰਤਾਂ ਆਪਣੇ ਮਾਇਕੇ ਜਾਂ ਸਹੇਲੀਆਂ ਦੇ ਘਰ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਆਪਸੀ ਮਿਲਣ ਮਿਟਣ ਨਾਲ ਮੌਜ ਮਸਤੀਆਂ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਗਿੱਧਾ, ਭੰਗੜਾ, ਅਤੇ ਥਾਪੜੀਆਂ ਇਸ ਤਿਉਹਾਰ ਦੀ ਰੌਣਕ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਔਰਤਾਂ ਰੰਗ-ਬਿਰੰਗੇ ਕੱਪੜੇ ਪਾ ਕੇ, ਸਜਧਜ ਕੇ, ਮੇਹੰਦੀ ਲਾ ਕੇ, ਇਸ ਦਿਨ ਨੂੰ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਨਾਲ ਮਨਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ।
ਤੀਆਂ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਸਾਡੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦੀ ਰੰਗੀਨਤਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੀ ਜੜਾਂ ਨਾਲ ਜੋੜਦਾ ਹੈ। ਸਾਉਣ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ ਖ਼ਾਸ ਅਹਿਮੀਅਤ ਰੱਖਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਸਮਾਂ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਹਰਿਆਵਲੀ ਦਾ ਅਤੇ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੀ ਨਵੀਂ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਿਉਹਾਰ ਨੂੰ ਮਨਾਉਣਾ ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਅਤੇ ਪਿਆਰ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸਾਉਣ ਦਾ ਮਹੀਨਾ ਪੰਜਾਬੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਜਨ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਖ਼ਾਸ ਮਹੱਤਵ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਮਹੀਨਾ ਜੁਲਾਈ ਅਤੇ ਅਗਸਤ ਦੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਮਾਨਸੂਨੀ ਬਾਰਸ਼ਾਂ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਸਾਉਣ ਦੀਆਂ ਬੂੰਦਾਂ ਧਰਤੀ ਨੂੰ ਠੰਢਕ ਦੇਣ ਅਤੇ ਨਵੀਂ ਜੀਵਨਦਾਇਨੀ ਸ਼ਕਤੀ ਲਿਆਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਸਾਨੂੰ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਵਾਤਾਵਰਣਕ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਦੀ ਯਾਦ ਦਿਲਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਇਹ ਸਾਡੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਅਤੇ ਰੂਹਾਨੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨਾਲ ਵੀ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਸਾਉਣ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਧ ਰਹੀ ਹਰਿਆਵਲੀ ਅਤੇ ਹਰੇਕ ਪਾਸੇ ਦੀ ਖੂਬਸੂਰਤੀ ਮਨ ਨੂੰ ਖੁਸ਼ੀ ਦੇ ਨਾਲ ਭਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਕਿਸਾਨਾਂ ਲਈ ਇਹ ਮਹੀਨਾ ਖ਼ਾਸ ਤੌਰ ਤੇ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਦਾ ਸਮਾਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹਨਾਂ ਬਾਰਸ਼ਾਂ ਨਾਲ ਫਸਲਾਂ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਲਈ ਪਾਣੀ ਪੂਰਾ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਮਾਂ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਮਿਹਨਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਭਵਿੱਖ ਦੇ ਲਈ ਅਧਾਰਤਿਆਰੀ ਪੱਕੀ ਕਰਨ ਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸਾਓਣ ਦਾ ਮਹੀਨਾ ਸਾਨੂੰ ਪ੍ਰਕਿਰਤੀ ਦੇ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਅੰਤਰ ਸੰਬੰਧਾਂ ਦੀ ਯਾਦ ਦਿਵਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਲੋਕ ਖੇਡਾਂ, ਗੀਤਾਂ, ਅਤੇ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਰੁਚੀ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਸਾਓਣ ਦਾ ਮਹੀਨਾ ਸਾਨੂੰ ਸਿਰਫ ਮੌਸਮ ਦੇ ਬਦਲਣ ਦਾ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਸਾਡੀਆਂ ਜ਼ਿੰਦਗੀਆਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਅਤੇ ਨਵੀਂ ਉਮੀਦ ਦੀ ਲਹਿਰ ਲਿਆਉਂਦਾ ਹੈ।
ਲੇਖਕ ਗੁਰੂ ਕਾਸ਼ੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਤਲਵੰਡੀ ਸਾਬੋ ਵਿਖੇ ਫੈਸ਼ਨ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਵਿਭਾਗ ਵਿੱਚ ਅਸਿਸਟੈਂਟ ਪ੍ਰੋਫ਼ੈਸਰ ਹੈ।