ਲਿਖਤ : ਵਿਜੈ ਗਰਗ
ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦਾ ਪੱਧਰ ਬਹੁਤ ਗੰਭੀਰ ਸਥਿਤੀ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਹੈ। ਸੰਘਣੀ ਧੁੰਦ ਅਤੇ ਧੁੰਦ ਕਾਰਨ ਸਥਿਤੀ ਬੇਹੱਦ ਖਰਾਬ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਦਿੱਕਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਹਵਾ, ਧੂੰਏਂ ਅਤੇ ਧੂੜ ਤੋਂ ਬਣੀ ਧੁੰਦ ਨੂੰ ਧੂੰਆਂ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ (ਸਮੋਗ) ਦਾ ਮਨੁੱਖੀ ਸਰੀਰ ਦੇ ਹਰ ਅੰਗ ‘ਤੇ ਮਾੜਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਧੁੰਦ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸਰਦੀਆਂ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਦੀ ਵਾਸ਼ਪ ਦੀ ਉੱਚ ਗਾੜ੍ਹਾਪਣ ਅਤੇ ਤਾਪਮਾਨ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਕਾਰਨ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਧੁੰਦ ਕਾਰਨ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਸਰੀਰਕ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਧੂੰਏਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਕ ਕਣ ਅਤੇ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਗੈਸਾਂ ਦਾ ਸਾਹ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ‘ਤੇ ਮਾੜਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਧੂੰਏਂ ਵਿੱਚ ਸਾਹ ਲੈਂਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਇਹ ਕਣ ਸਾਡੇ ਨੱਕ, ਗਲੇ, ਫੇਫੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਦਮਾ, ਬ੍ਰੌਨਕਾਈਟਸ, ਐਲਰਜੀ, ਸਾਹ ਚੜ੍ਹਨਾ ਅਤੇ ਖੰਘ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਬੱਚੇ, ਬਜ਼ੁਰਗ ਅਤੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਸਾਹ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਨਾਲ ਜੂਝ ਰਹੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਹੈ।
¦ ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ: ਧੁੰਦ ਦੌਰਾਨ ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਵਿੱਚ ਧੂੜ, ਧੂੰਆਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਕ ਤੱਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਆਉਂਦਾ ਹੈ।ਨਾ ਹੀ ਇਹ ਖੁਜਲੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ. ਇਸ ਨਾਲ ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਲਾਲੀ, ਸੋਜ ਅਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਧੁੰਦਲਾਪਨ ਵੀ ਆ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਗੰਭੀਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਲਾਗ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵੀ ਵੱਧ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਧੁੰਦ ਵਿੱਚ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਬਾਹਰ ਰਹਿਣ ਨਾਲ ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਦਰਦ ਅਤੇ ਦੇਖਣ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
¦ ਜ਼ੁਕਾਮ ਅਤੇ ਬੁਖਾਰ: ਖੋਜ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਧੂੰਏਂ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਵਾਤਾਵਰਣ ਵਿੱਚ ਸੰਕਰਮਣ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸੂਖਮ ਜੀਵਾਣੂਆਂ ਅਤੇ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵੀ ਵੱਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਜ਼ੁਕਾਮ, ਬੁਖਾਰ ਅਤੇ ਹੋਰ ਵਾਇਰਲ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਫੈਲਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਧੁੰਦ ਦੇ ਕਾਰਨਸਰੀਰ ਦੀ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਕਾਰਨ ਇਹ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਦਾਖ਼ਲ ਹੋ ਕੇ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਚਮੜੀ ‘ਤੇ ਜਲਣ, ਸੋਜ: ਧੂੰਏਂ ‘ਚ ਮੌਜੂਦ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਅਤੇ ਧੂੜ ਦੇ ਕਣ ਵੀ ਚਮੜੀ ‘ਤੇ ਮਾੜਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੇਰ ਤੱਕ ਧੁੰਦ ਵਿੱਚ ਬਾਹਰ ਰਹਿਣ ਨਾਲ ਚਮੜੀ ਵਿੱਚ ਜਲਣ, ਸੋਜ ਅਤੇ ਖਾਰਸ਼ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਕਾਰਨ ਚਮੜੀ ‘ਤੇ ਦਾਗ ਅਤੇ ਮੁਹਾਸੇ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਚਮੜੀ ਦੀ ਸਹੀ ਦੇਖਭਾਲ ਨਾ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਸ ਨਾਲ ਚਮੜੀ ਦੀ ਕਿਸਮ ‘ਚ ਬਦਲਾਅ ਵੀ ਆ ਸਕਦਾ ਹੈ।
¦ ਬਾਹਰ ਜਾਣ ਸਮੇਂ ਧੂੰਆਂ ਮਨੁੱਖੀ ਸਰੀਰ ‘ਤੇ ਕਈ ਸਰੀਰਕ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ।ਦੇ ਮਾਨਸਿਕ ਬੁਰੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਧੁੰਦ ਦੌਰਾਨ ਬਾਹਰ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਚਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਬਾਹਰ ਜਾਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਤਾਂ ਮਾਸਕ ਅਤੇ ਐਨਕਾਂ ਪਾਓ। ਨਾਲ ਹੀ, ਸਾਹ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ, ਧੁੰਦ ਦੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਘਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਰਹਿਣਾ ਅਤੇ ਸਾਫ਼ ਵਾਤਾਵਰਣ ਵਿੱਚ ਸਾਹ ਲੈਣਾ ਬਿਹਤਰ ਹੈ।